CMD-nin Gizli Gücü: Şəbəkənizin Həyatını Anlamaq Üçün 18 Əsas Komanda
CMD Gücü: Şəbəkənin Dərinliklərində Səyahət üçün 18 Komanda
Şəbəkə Diaqnostikası üçün CMD Bələdçisi: Başlanğıcdan Peşəkara Qədər
Kompüter və şəbəkə problemlərini həll etmək üçün mürəkkəb proqramlara ehtiyac yoxdur. Windows-un daxili vasitəsi olan CMD (Komanda Sətiri) pəncərəsindəki bir neçə əsas komanda ilə şəbəkənizi tamamilə idarə edə bilərsiniz. Bu məqalə, şəbəkə əlaqələrini yoxlamaq, təhlükəsizlik məsələlərini araşdırmaq və sistem haqqında məlumat toplamaq üçün sizə lazım olan 18 vacib komandanı təqdim edir. Hər bir əmr sadə nümunələr və dəqiq izahlarla müşayiət olunur. Gəlin birlikdə CMD-nin bu gücündən necə istifadə edəcəyimizi öyrənək.
Əsas CMD Komandalar və Onların Əhəmiyyəti
- ipconfig
Suallar: “Mənim IP ünvanım nədir? Niyə internetə qoşula bilmirəm?”
Əmri: ipconfig
Bu əmr sizin lokal şəbəkədəki IP ünvanınızı, altşəbəkə maskanızı və əsas şlyuz (Default Gateway) ünvanınızı göstərən ilk məlumat mənbəyidir. Hər hansı bir şəbəkə problemi zamanı ilk növbədə bu komandadan istifadə olunur.
Əlavə variantlar:
ipconfig /all
: Bütün şəbəkə interfeysləri haqqında tam ətraflı məlumat verir.ipconfig /release
: Mövcud IP ünvanınızı buraxır.ipconfig /renew
: Yeni bir IP ünvanı əldə edir.ipconfig /flushdns
: DNS önbelleyini təmizləyir, bu isə ad həll etmə problemlərini həll etməkdə faydalıdır.
- ping
Sual: “Server hələ də aktivdirmi?”
Əmri: ping 8.8.8.8
Bu əmr müəyyən bir hədəfə (məsələn, 8.8.8.8 Google-un DNS serveri) kiçik paketlər göndərərək onun aktivliyini və əlaqənin keyfiyyətini yoxlayır. Əgər cavab gəlirsə, bu, şəbəkə əlaqənizin olduğunu göstərir.
- tracert
Sual: “Şəbəkədə gecikmə harada yaranır?”
Əmri: tracert google.com
Paketinizin hədəfə çatana qədər keçdiyi bütün marşrutları və hər bir nöqtədəki gecikmə müddətini göstərir. Bu, şəbəkədəki darboğazları və ya problem yaranan nöqtəni müəyyən etmək üçün ideal vasitədir.
- nslookup
Sual: “Bu saytın arxasındakı IP ünvanı nədir?”
Əmri: nslookup google.com
Domen adını (məsələn, google.com) IP ünvanına çevirmək üçün istifadə olunur. DNS serverinizin necə işlədiyini yoxlamaq üçün əvəzolunmazdır.
- netstat
Sual: “Hansı əlaqələr açıqdır?”
Əmri: netstat -ano
Kompüterinizdəki bütün aktiv şəbəkə bağlantılarını, dinləyən portları və hər bir prosesin ID-sini (PID) göstərir. Bu, şübhəli proqramların şəbəkə fəaliyyətini izləmək üçün çox vacibdir.
- arp
Sual: “192.168.1.1 IP-si kimə aiddir?”
Əmri: arp -a
Eyni lokal şəbəkədəki IP-MAC ünvan cütlərini göstərir. Bu, şəbəkədəki cihazları tanımaq və ya tanımadığınız cihazları müəyyən etmək üçün istifadə edilə bilər.
- netsh
Sual: “CMD-nin İsveçrə çaxısı nədir?”
Əmri: netsh wlan show profiles
netsh komandası şəbəkə konfiqurasiyaları üçün çox yönlü bir alətdir. O, Wi-Fi profillərini, proksi parametrlərini və hətta firewall qaydalarını idarə etməyə imkan verir.
Digər nümunələr:
netsh int ip reset
: TCP/IP protokolunu sıfırlayır.netsh wlan export profile name="MyWiFi"
: Wi-Fi profilinizi xarici fayla ixrac edir.
Daha Dərindən…
- route
Əmri: route print
Kompüterinizin IP yönləndirmə cədvəlini göstərir. Bu, şəbəkə paketlərinin hansı yolla göndərildiyini anlamağa kömək edir.
- getmac
Əmri: getmac /v /fo list
Kompüterinizdəki bütün şəbəkə adapterlərinin MAC ünvanlarını siyahı şəklində göstərir.
- hostname
Əmri: hostname
Cari kompüterin adını göstərən sadə, lakin faydalı bir əmrdir.
- net view
Əmri: net view
Lokal şəbəkədə aktiv olan digər cihazların adlarını siyahılaşdırır.
- net use
Əmri: net use Z: \\192.168.1.10\sharedfolder
Şəbəkədəki paylaşılan bir qovluğu yerli kompüterinizdə bir sürücü kimi bağlamağa (map etməyə) imkan verir.
- pathping
Əmri: pathping 8.8.8.8
ping və tracert komandalarının funksiyalarını birləşdirən bu əmr, paketin keçdiyi bütün yolda gecikmələri və paket itkisini daha detallı analiz edir.
- telnet
Əmri: telnet 192.168.1.1 23
Müəyyən bir IP ünvanındakı müəyyən bir portun açıq olub olmadığını yoxlamaq üçün TCP bağlantısı testi aparır. Bu, serverlərin xidmətlərini yoxlamaq üçün əlverişlidir.
- whoami
Əmri: whoami
Sistemə hansı istifadəçi ilə daxil olduğunuzu və domen məlumatlarınızı göstərir.
- net config
Əmri: net config workstation
Şəbəkənin konfiqurasiyası haqqında məlumatları, məsələn, iş qrupu (workgroup) adını və aktiv sessiyaları göstərir.
Bu komandaları əzbərləməkdənsə, onları praktikada sınaqdan keçirmək daha vacibdir. CMD pəncərəsini açın, maraqla araşdırın və öyrənin. Şəbəkəni daha yaxından tanıdıqca, kompüter dünyası sizin üçün daha aydın və idarəolunan olacaq. Unutmayın, hər bir uğurlu İT mütəxəssisinin yolu məhz bu komandalardan başlayır.